Algoritmalardaki kavramsal
adımları makine diline çevirebilmek için birçok ara dil geliştirilmiştir.Bu
diller programcıya saklayıcılar , bellek adresleri , makine döngüsü gibi
donanımla ilgili detaylar arasında kaybolmadan programlama olanağı
sağlar.Programlama dillerini geleneksel sınıflandırma ile 4 değişik seviyede
inceleyebiliriz;
- Makine dilleri
- Assembly dilleri
- Üst düzey diller
- Uygulama üreteçleri
1.Makine
Dilleri
Makine dilleri ikili
sayılardan oluşur.Tüm komutlar, adresler ve veriler ikili sistemde temsil
edilir.Makine diline çevrilmiş bir komut iki parçadan oluşur;
- Operatör: Herhangi bir komuta karşılık gelen
işlemin kodudur.
- Operand: Üzerinde işlem yapılan yani işlenen
veriyi ya da verinin adresini tutan koddur.
Makine diline örnek olarak;
"BB 11 01 B9 0D 00 B4 0E 8A 07
43 CD 10 E2 F9 CD 20 48 65 6C 6C 6F 2C 20 57 6F 72 6C 64 21" Ekrana
"Hello World" yazısını yazar.
2.Assembly Dilleri
Assembly dilleri makine dillerine oranla daha üst düzey dillerdir.Bu diller
anımsatıcı simgelerden (mnemonic symbols) oluşur.Bunlar daha kolay
ezberlenebildikleri için bu şekilde adlandırılmışlardır.
Assembly dillerinde simgesel
adresler kullanılabilir.Bu adreslere sayısal değerleri atama işlemi, programlar
derlenirken olur.Assembly derleyicilere assembler denir.Kaynak kodunda (source
code) yazılmış programların nesne koduna (object) dönüştürülmesi için
kullanılır.
Assembly diline örnek olarak;
Ekrana "merhaba dünya" yazısını
yazar.
3.Üst
Düzey Diller
Üst düzey diller, doğal dillere ve
matematik işlemlere makine dili ve Assembly'e göre daha yakındır.En önemli
tarafı ise üst düzey dillerin makinelerden bağımsız olarak çalışmalarıdır.Bu
diller kullanılarak yazılan programların makine diline çevrilmesi gerekir.Bazı
önemli üst düzey diller aşağıda listelenmiştir.
- Fortran: Bilimsel hesaplamalar ve mühendislikte
yaygın olarak kullanılır.
- Basic: Mikrobilgisayarlarda yaygın olarak
kullanılan basit bir dildir.
- Pascal: Genel amaçlı üst düzey bir dildir.
- C/C++: Yetenekli net ve taşınabilir bir
dildir.İşletim sistemi ve uygulama yazılımı geliştirenler arasında pek
tutulur.
Pascal dilinde ekrana "merhaba
dünya" yazısını yazar.
4.Uygulama Üreteçleri
Uygulama üreteçlerine 4.
Nesil Diller (4GL : Fourth Generation Languages), çok üst düzey diller de
denebilir.Temel olarak bunlar programlama dillerinin katı kurallarını ortadan
kaldırarak bilgisayara ne yapmaları gerektiğini girdi ve çıktıları belirterek
anlatırlar.
Uygulama üreteciler
genellikle içinde
- Editör
- Rapor çıkarıcı,
- Veri tabanı yaratıcısı ve
- Hata bulucuların yer aldığı paketler halinde
satılır.
Uygulama üreteçlerine örnek
olarak visual basic dilini verebiliriz;
